Korona Günlerinde Halk
Dünya tarihine baktığımızda bir çağı kapatıp yeni bir çağı açan milat olaylar var işte bu virüs de dünya tarihinde yeni bir çağı açan salgın vakası olacak gibi görünüyor. Zor günlerden geçiyoruz; zihinsel, ekonomik, sosyolojik dengeler değişiyor. Madem "Evde Kal" sürecindeyiz ben de nette biraz araştırma yapıp virüsü daha yakından tanıyalım istedim.
Peki, nedir bu Corona (Korona) Virüsü
Corona (Korona) virüsü hayvanlar arasında yaygın olan büyük bir virüs grubudur. Nadir durumlarda, bilim insanlarının zoonotik olarak adlandırdığı durumdur yani hayvanlardan insanlara bulaşabilirler.
Coronavirus'lar (Cov), soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-Cov) ve Ağır Akut Solunum Sendromu (Severe Acute Respiratory Syndrome, SARS-Cov) gibi daha ciddi hastalıklara neden olan bir virüs ailesidir. Yapılan kapsamlı araştırmalar sonucunda, SARS-Cov'un misk kedilerinden, MERS-Cov'un ise tek hörgöçlü develerden insanlara bulaştığı ortaya çıkmıştır. Henüz insanlara bulaşmamış olan ancak hayvanlarda saptanan birçok coronavirüs (koronavirüs) mevcuttur.
Coronavirus'ların insanlarda dolaşımda olan alt tipleri (HCov-229E, HCov-OC43, HCov-NL63 ve HKU1-Cov) çoğunlukla soğuk algınlığına sebep olan virüslerdir.
31 Aralık 2019'da DSÖ Çin Ülke Ofisi, Çin'in Hubei eyaletinin Vuhan şehrinde etiyolojisi bilinmeyen pnömoni vakalarını bildirmiştir. 7 Ocak 2020'de etken daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni Coronavirus (Koronavirüs) (2019-nCov) olarak tanımlanmıştır. Daha sonra 2019-nCov hastalığının adı COVID-19 olarak kabul edilmiştir.
Coronaviruslar (Koronavirüs), Coronaviridae ailesi içinde bulunurlar. Başlıca dört türde sınıflandırılırlar. Bunlar: Alfa, Beta, Gama ve Delta Coronaviruslar'dır. (Koronavirüs) İnsan, yarasa, domuz, kedi, köpek, kemirgen ve kanatlılarda bulunabilmektedirler. (Evcil ve yabani hayvanlarda)
Belirtileri ve Çeşitleri Nelerdir?
Bu virüs grubuna bağlı virüsler genellikle soğuk algınlığına benzer şekilde hafif ve orta derecede üst solunum yolu hastalığı olan insanları hasta edebilir.
- Birkaç gün süren yüksek ateş
- Balgamlı ve/veya kuru öksürük
- Boğaz ağrısı
- Nefes darlığı (Nefes alma güçlüğü)
- Burun akıntısı
- Baş ağrısı
Bağışıklık sistemi zayıf olan ileri yaştakiler ve çok genç olanlar için virüsün pnömoni veya bronşit gibi çok daha ciddi solunum yolu hastalığına neden olabilir.
Enfeksiyonun yaygın belirtileri solunum semptomları; ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Daha ciddi vakalarda pnömoni, ağır akut solunum yolu enfeksiyonu, böbrek yetmezliği ve hatta ölüm görülebilir.
Corona/ Covid-19 (Korona) Virüsten Korunma İçin Neler Yapılabilir?
Dünya Sağlık Örgütü,
- Enfekte olmuş kişilerle yakın temastan kaçınmanın,
- El hijyenine dikkat etmenin, sık aralıklarla elleri en az 20 saniye sabun ve su ile yıkamanın; sabun ve su olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanmanın,
- Çiftlik veya vahşi hayvanlarla korunmasız temastan kaçınmanın,
- Enfekte olduysanız eğer mesafeyi korumanın, öksürürken, hapşırırken tek kullanımlık kağıt mendil ile ağzın ve burnun kapatılmasının; kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içinin kullanılmasının, ellerin yıkanmasının, gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçınmanın,
- Et, yumurta gibi hayvansal gıdaların iyice pişirilmesinin,
- Hasta kişilerin mümkünse kalabalık yerlere gitmemesinin, eğer gitmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burun kapatılmasının, mümkünse tıbbi maske kullanılmasının önemli olduğunu belirtmiştir.
Karantina Durumunda Evde Neler Yapılabilir?
Yazının bu kısmında kendi karantina günlüklerimden ve tavsiyelerimden bahsedecek olursak;
- Öncelikle ihtiyacımız kadar temel gıda ve temizlik ürünleri stoğumuz olmalı.
- Evimizi, ofisimizi sık sık havalandıralım.
- Çok sık kullanılan kapı kolları, armatürler, lavabolar, oyuncakları temizleyelim. (Başak Burcu bir anne ve Yengeç Burcu bir babayla aynı evi paylaşıyorum söyleyeceklerim bu kadar!)
- Zorunlu hallerde kalabalık ortamlarda bulunmuşsak "Expecto Patronum" diyerek elimizdeki kolonya şişesini üç kez sallamak suretiyle karşımızdakinin yüzüne püskürtelim. Şaka bir yana tıbbi maske ve eldiven kullanmaya dikkat edelim.
- Öksürürken, hapşırırken insanların yüzüne yüzüne değil de tek kullanımlık kağıt mendil ile ağız ve burun kapatarak ya da dirsek içinin kullanılmasına özen gösterelim. (Lama gibi sokağa tüküren, insanın kafasına veya yüzüne hapşıran andavala gel de bunu öğret!)
- Bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için dengeli ve sağlıklı beslenelim, düzenli uykumuza dikkat edelim. Bu süreçte alkol ve sigara alışkanlığını bırakmaya çalışalım.
- Düzenli egzersiz veya spor yapalım. (Spor salonları kapalı biliyorum ama evde de spor yapabilmek mümkün yeter ki isteyelim; yaklaşık 2-3 aydır düzenli olarak Daily Yoga uygulaması ile Yoga'ya başladım ve kendimi o kadar iyi, huzurlu hissediyorum ki... Bunun dışında önceden aldığım Dumbell seti ve netten izleyerek deneyimlediğim karın kası egzersizleri sayesinde karnımda bıdık bıdık kaslar belirginleşmeye başladı bile.)
- Evde olmak benim gibi evini sevenler için dünyanın en güzel şeyi normal zamanda da çok fazla dışarı çıkmayı sevmediğim için çok da zorlanmayacağımı düşündüğüm bu süreçte; arkamıza yaslanalım, dinlenelim ve güvende, sağlıklı olduğumuz için Allah'a şükredelim.
- Sinir bozucu haberler ve sosyal medyadan bir süre uzak kalmamız ruh sağlığımız için de önemli bir adım olacaktır. Onun yerine bize iyi gelen insanlarla telefonlaşmanın ya da görüntülü konuşmanın kimseye zararı olmayacaktır.
- Daha fazla kitap, dergi, makale okuyup, film/dizi izleyerek zamanı hem boşa geçirmemiş olur hem de eğlenebiliriz. (Netflix ve BeinConnect en büyük yardımcım oldu.)
- Hobi edinelim, yarım bıraktığımız belki de hiç başlamadığımız her ne varsa bunu tamamlamak ya da buna başlamak için daha iyi bir zamanlama düşünemiyorum.
- Mutfakla aramız nasıl? Yeni tarifler öğrenebilir ve bunları deneyimleyebiliriz.
- Kırmızı şarap ve JoyTürk Akustik eşliğinde yemek hazırlamak mı? Neden olmasın. (Çok abartmamak şartıyla!)
- Ücretsiz online eğitim veren pek çok site var. Kişisel gelişimimiz için güzel bir adım olabilir.
- Ve tabii ki bildiğimiz bütün duaları okuyup yaradana sığınalım.
Evde de yapılabilecek çok şey var aslında gerisi bizim yaratıcılığımıza kalmış.
Not: Foça'da (yazlıkta) karantinada olursam en çok insanlardan uzak, sahilde haftada bir koşu yapıp; toprakla, bahçeyle haşır neşir olacağım diye seviniyorum.
Naçizane tavsiyem bir süre sevdiklerimize değil ama pozitif enerjimize sımsıkı sarılalım; gazamız mübarek ola! Geçmiş olsun.
Yorumlar